Gekraakte woning dringend nodig tot aan de sloop

In de juridische strijd die rondom de strafrechtelijke ontruiming gaande is, spelen zaken als het huisrecht van de kraker, zijn recht op een ongestoord genot van zijn bezittingen en zijn recht om tijdig over een voorgenomen ontruiming te worden geïnformeerd, zodat hij de nodige maatregelen kan treffen. Een eigenaar geniet een zo vergaande bescherming niet en kan niet voorafgaand aan een kraakactie om een rechterlijk oordeel vragen. Dat kan hij pas achteraf, via de civiele rechter.

De casus

Na de kraak van hun woning hebben de eigenaars aangifte gedaan bij de politie. De krakers hebben de eigenaars (eisers in deze civiele procedure) verzocht om met hen een gebruiksovereenkomst aan te gaan, maar dat is geweigerd. Het is de bedoeling de woning te slopen en op die plek een gezondheidscentrum te bouwen. Tot die tijd zullen bekenden van eisers de woning tijdelijk huren. Verhuur was niet meteen mogelijk, omdat uit veiligheidsoverwegingen eerst nog een aantal bomen moest worden gekapt en de kapvergunning op zich heeft laten wachten. Eisers kunnen de woning nu niet aan de huurders ter beschikking stellen en lijden daardoor financiële schade.  De aanvraag van een bouw- en sloopvergunning moet nog worden ingediend. Omdat de benodigde vergunningen nog niet zijn aangevraagd, zijn de sloop- en bouwplannen niet concreet, menen de krakers. De huurovereenkomsten komen ongeloofwaardig over: ze zijn geanonimiseerd, waardoor het niet duidelijk is of er bijzondere connecties en personele overlappingen tussen de verhuurder en de huurders zijn. Voorts verkeert de woning in een dermate slechte staat van onderhoud dat deze niet van de ene op de andere dag regulier kan worden verhuurd tegen een huurprijs die ook nog onevenredig hoog is. Bovendien is voor verhuur van de woning een vergunning ingevolge de Leegstandwet nodig en die ontbreekt. Het lijkt er volgens de krakers op dat sprake is van een opzetje tussen huurders en verhuurder om zo een spoedeisend belang bij ontruiming van de woning te creëren.

Het oordeel van de rechter

De krakers stellen volgens de voorzieningenrechter enerzijds terecht dat de sloop- en bouwplannen van eisers op dit moment nog niet erg concreet zijn, nu daarvoor nog geen omgevingsvergunning is aangevraagd. Anderzijds is van belang dat eisers de woning nog niet zo lang in hun bezit hebben en zij zich de laatste maanden – heel begrijpelijk – meer met de kraak van de woning dan met de sloop- en bouwplannen hebben beziggehouden. Eisers hebben met hun uitgebreide toelichting voldoende aannemelijk gemaakt dat zij de woning dringend nodig hebben om deze tot aan de sloop aan de kinderen van kennissen te verhuren. Het staat eisers vrij om zelf de personen uit te kiezen aan wie zij de woning willen verhuren. De omstandigheid dat de krakers in de woning verblijven, betekent niet dat eisers hun als eerste een huur- of gebruiksovereenkomst moeten aanbieden. De voorzieningenrechter heeft de originele, niet geanonimiseerde huurovereenkomsten ingezien en vastgesteld dat de huurders geen fictieve personen zijn. De krakers hebben niet aannemelijk weten te maken dat  eisers de woning na de ontruiming niet op korte termijn zullen opknappen en verhuren. De rechter wijst de ontruiming toe, zij het met een iets langere termijn dan gevorderd zodat de krakers de gelegenheid hebben andere woonruimte te zoeken. (Uitspraak Rechtbank Utrecht van 25 februari 2011, LJN BP5611)