Het Prijsplafond: nog een flink karwei…..

Het welbekende prijsplafond voor de torenhoge energierekeningen zijn inmiddels aangekondigd, maar het doorvoeren hiervan blijkt nog een hels karwei. Waarom? Er zijn grote zorgen dat de subsidieregeling de kas van energieleveranciers enorm gaat spekken.

Wat gaat er veranderen?

Het kabinet heeft een paar weken geleden aangekondigd dat per 1 januari 2023, de torenhoge energieprijzen voor consumenten aangepakt gaan worden door middel van het prijsplafond. Om precies te zijn, betaal je voor de eerste 1200 kuub gas, maximaal €1,45 per kuub. Wat betreft stroom betaal je zo’n €0,40 kilowattuur, tot een verbruik van 2900kWh.

Dat de regeling is aangekondigd, is zeker. Maar het doorvoeren hiervan blijkt nog een grote opgave. Uit stukken van het Ministerie van Financiën blijkt dat vrijwel alle opties die op tafel liggen / lagen, hele grote nadelen hebben…

Nadelen zoals…?

Het grootste probleem zit hem in hoe de staat de energiemaatschappijen moet compenseren voor de lage prijs die aan de consument wordt berekend, terwijl hun eigen kosten veel hoger kunnen zijn.

vrouw met dekentje
Vrouw met dekentje, wegens de kou.

Wat zouden oplossingen kunnen zijn?

Er wordt al gesproken over een referentieprijs. Zo’n referentieprijs houdt in dat de energiemaatschappij het verschil gecompenseerd krijgt tussen het prijsplafond dat de consument betaalt én een vooraf vastgestelde prijs: de referentieprijs. De referentieprijs wordt dan vastgesteld aan de hand van inkoopsprijzen die energieleveranciers betalen.

Volgens ambtenaren is dit voor subsidieverstrekkers makkelijk uitvoerbaar, want die referentieprijs is voor alle energiemaatschappijen gelijk. Toch zijn de bezwaren hiervoor groot, want het zou prijsopdrijvend kunnen werken als energiemaatschappijen hun strategie erop gaan aanpassen. Of in het slechtste scenario: als een maatschappij beroerd inkoopt, krijgt deze niet alle kosten meer vergoed en dreigt er een faillissement.

Paardenmiddel

Met het zogenoemde paardenmiddel kan de staat een jaar lang de maximumprijs van een product bepalen. Klinkt makkelijker dan het daadwerkelijk is, want óók dan moet het onevenredig nadeel voor de energieleveranciers worden gecompenseerd. Dit onevenredig nadeel bestaat uit het deel van de inkoopprijs bóven het prijsplafond. Dus, (veel) extra kosten.

De beslissing to zover

Na alle overwegingen is er gekozen voor een variant waarbij de leverancier gewoon het verschil vergoed krijgt tussen de prijs in het contract van de klant en het tariefplafond.

Of dit nou de beste oplossing is, valt nog te overzien. Want ook hier hangen grote nadelen aan. Het is namelijk een openeinderegeling met mogelijkheid tot grote overwinsten. Daarom lijkt het erop dat de Europese Commissie niet akkoord zal gaan met deze beslissing.

Over de overwinsten leven bij het kabinet en de tweede kamer al langer zorgen. De vrees is namelijk dat energiemaatschappijen zonder enige moeite de tarieven kunnen verhogen, omdat het verschil toch door de staat verrekend wordt.

Er wordt veel overlegd met de Autoriteit van de Consument en Markt (ACM) én de toezichthouder op de energiesector, om te onderzoeken hoe dit probleem kan worden voorkomen.

Europese Commissie

Een ander groot bezwaar dat niet goed genoeg aan bod gekomen is, is dat de Europese Commissie volgens financiën eist dat het geen openeinderegeling is. Een openeinderegeling is een subsidiepot zonder bodem. Volstrekt onrealistisch dus.

Dit probleem kan worden opgelost door bijvoorbeeld een maximum te stellen aan de subsidie per kuub of kilowattuur. Dit om te voorkomen dat energiemaatschappijen hun prijzen omhoog gooien. Daarentegen behoud je het risico dat energieleveranciers meer kosten maken dan ze vergoed krijgen.

(tekst gaat verder onder foto.)

Europese Commissie Brussel
Europese Commissie Brussel

Nog even om tafel

Al met al is het dus nog een flink karwei om het prijsplafond op gunstige wijze voor iedereen toe te passen. Een woordvoerder van het ministerie van Economische Zaken en klimaat, laat weten dat de opties nog uitgebreid besproken worden, en dat er in ieder geval een mogelijkheid wordt ingebouwd om onterecht uitbetaalde subsidie achteraf terug te vorderen.