Woningcorporaties: meer flexibele woningen als oplossing voor spoedzoekers

Woningcorporaties verwachten de komende jaren meer tijdelijke flexibele woningen te bouwen. Die kunnen een snelle oplossing zijn voor spoedzoekers, zoals gescheiden mensen, maar ook voor starters en studenten. Daarvoor is het wel nodig dat er meer locaties beschikbaar komen, dat de grondprijs wordt aangepast en dat procedures korter worden. Dat blijkt uit een onderzoek van Aedes onder 86 woningcorporaties. Aedes publiceert een brochure om de ervaringen van vier corporaties met verplaatsbare woningen breder te delen.

Corporaties bouwden zowel in 2017 als 2018 rond de 1.500 tijdelijke woningen. De ambitie (Aedes-Agenda 2020-2023) is om te groeien naar 10.000 tijdelijke flexibele woningen per jaar.

Meer corporaties

In de afgelopen vijf jaar ontwikkelde één op de vijf corporaties tijdelijke woningen, de helft verwacht dat in de komende vijf jaar te doen. Die keuze is deels noodgedwongen: de druk op de woningmarkt in een aantal regio’s vraagt om snelle oplossingen voor spoedzoekers. Tijdelijke woningen worden ook gebruikt als wisselwoningen bij renovaties. Overigens kiest bijna drie van de tien corporaties bewust niet voor tijdelijke woningen; zij richten zich uitsluitend op permanente woningen. ‘Waarom tijdelijk bouwen terwijl de behoefte permanent is?’, hanteren zij als principieel argument.

Geschikte locaties schaars

De beschikbaarheid van locaties is een belemmering om de productie te versnellen, net als bij permanente woningen. Twee derde van de corporaties heeft op het moment geen locaties voor tijdelijke woningen. Meer dan de helft van de corporaties zegt dat ze kunnen versnellen als die locaties er wel zijn.

Financiële haalbaarheid

Over tijdelijke flexibele woningen hoeft geen verhuurderheffing meer te worden betaald. Dat helpt om projecten financieel haalbaar te krijgen. Ook is de maximale duur voor plaatsing verlengd van tien naar vijftien jaar. Maar de investeringen zijn hoog en er is geen garantie dat dat de woningen later verkocht of verplaatst kunnen worden. Zekerheid daarover helpt; dan is een tweede, of zelfs derde, exploitatie mogelijk. Nog maar 6 procent van de corporaties heeft echter afspraken over herplaatsen.
 
De grondprijs van gemeenten is vaak te hoog om tijdelijke woningen haalbaar te maken. De exploitatietermijn is veel korter en gemeenten hebben echter nog lang niet altijd een grondprijs die daarop is aangepast.

Procedures

Tijdelijke flexibele woningen zijn een optie om locaties te benutten die tijdelijk beschikbaar zijn voordat ze een andere bestemming krijgen. Het voordeel daarvan vervalt echter als de procedures voor tijdelijke woningen (bijna) even lang duren. Ook komt het voor dat gemeenten en nutsbedrijven moeite hebben de infrastructuur en openbare ruimte tijdig in orde te maken. En het is niet altijd duidelijk of tijdelijke woningen die verplaatst worden, opnieuw aan het dan geldende bouwbesluit moeten worden getoetst.