Laptop nog in pand, ontruiming wel of niet voltooid?

In geval van een redelijk vermoeden van kraak mogen opsporingsambtenaren het gekraakte pand betreden en degenen die daar “wederrechtelijk vertoeven” verwijderen, met hun eigendommen. In dit geval is dat kennelijk gebeurd. Volgens de krakers zijn echter niet al hun bezittingen uit het pand verwijderd en is om die reden de ontruiming niet voltooid en het huisrecht niet geëindigd.

De casus

Krakers hebben het pand op 25 juli 2011 in gebruik genomen voor bewoning. Op 27 juli 2011 heeft de politie het pand betreden, waarvan meerdere processen-verbaal van bevindingen door verbalisanten zijn opgemaakt. Daarin is onder meer vermeld dat de krakers vrijwillig zijn meegegaan naar het bureau, met hun op dat moment benodigde eigendommen. Op 1 augustus 2011 heeft de eigenaresse aangifte van kraak gedaan en heeft de politie de toen in het pand aanwezige krakers aangehouden. De Staat meent dat de ontruiming is voltooid. De krakers menen dat van ontruiming en beëindiging van het huisrecht geen sprake is, omdat er nog bezittingen zoals een laptop in het pand zijn achtergebleven. Het huisrecht is door de gebeurtenissen op 1 augustus 2011 niet tot een einde gekomen. Het huisrecht is beschermd en voordat strafrechtelijk kan worden ontruimd moet een degelijk onderzoek plaatsvinden. Dat onderzoek is niet (deugdelijk) uitgevoerd. Ook dient voor ontruiming een belangenafweging plaats te vinden. Het belang van krakers bij het hebben van een woning prevaleert boven het belang van de absolute bescherming van het eigendomsrecht van een langdurig leegstaand pand.

Het oordeel van de rechter

Doel van de Wet kraken en leegstand is dat gekraakte panden op basis van het strafrecht kunnen worden ontruimd. In de toelichting bij de wet valt te lezen dat met een ontruiming het feitelijk gebruik van de woning eindigt en daarmee ook het huisrecht. De politie mag niet alleen personen, maar ook ter plaatse aangetroffen voorwerpen verwijderen. Die voorwerpen zijn bepalend voor het vestigen van een huisrecht, maar niet voor de strafbaarheid van kraken. Het is dan ook niet zo dat een strafrechtelijke ontruiming slechts is voltooid indien niet alleen de krakers, maar ook (al) hun goederen uit het pand zijn verwijderd. Het pand is op 1 augustus 2011 doorzocht op aanwezige personen en daarna dichtgeschroefd en dichtgelijmd. De aangehouden krakers hebben het pand nadien niet meer kunnen betreden. Het was duidelijk de bedoeling van de Staat een einde te maken aan de toestand die was ontstaan nadat krakers hun intrek in het pand hadden genomen. Die toestand – en daarmee het eventuele huisrecht van krakers –  is ook feitelijk beëindigd. Voor zover er nog goederen in het pand zijn achtergebleven, hebben de krakers er belang bij dat zij die goederen verkrijgen, maar niet dat de Staat zich ervan onthoudt die goederen uit het pand te verwijderen, aangezien de Staat niet van plan is daarvoor nogmaals zijn ontruimingsbevoegdheid te gebruiken. Om kort te gaan, aangezien de ontruiming al heeft plaatsgevonden, hebben de krakers geen belang meer bij hun vorderingen. (Uitspraak Rechtbank ’s-Gravenhage van 12 augustus 2011,  LJN BR4952)