Spoed bij maatregelen sloop- en saneringswerkzaamheden

Het poortgebouw, beschermd stadsgezicht, blijft als enige overeind. Alle omliggende woningen zijn al gesloopt. Met het bouwrijp maken van de grond kan niet worden begonnen, omdat krakers het poortgebouw hebben bezet. De krakers willen pas vertrekken op het moment dat de bouw begint. Wanneer die bouw begint is volgens hen onduidelijk. De verkoop van woningen ligt immers “op zijn gat”  en als de krakers er nu uit moeten, zou de eigenaar er toch antikraak moeten inzetten.

De casus

Het in augustus gekraakte gebouw is gelegen in een gebied dat eigenaar wenst te ontwikkelen: er komen nieuwbouwwoningen en het poortgebouw zal worden gerestaureerd. Het noodzakelijke bodemonderzoek heeft veel tijd in beslag genomen en is pas recent afgerond. Nu dat bodemonderzoek is afgerond, zullen de sloop- en saneringswerkzaamheden op korte termijn worden hervat. Medio oktober zal worden gestart met het verwijderen van resten van funderingen uit de grond op het terrein rondom het gebouw. Bij deze werkzaamheden in het plangebied wordt groot materieel gebruikt, wat een gevaarlijke situatie voor de op het terrein aanwezige personen en dieren met zich brengt. Daarbij komt dat de krakers het gebouw uitwonen. De krakers zijn – tevergeefs – gesommeerd het gebouw te verlaten, en de eigenaar vordert nu in kort geding hun ontruiming op straffe van een dwangsom.

Het oordeel van de rechter

De voorzieningenrechter is met de eigenaar van oordeel dat op de eigenaar een risicoaansprakelijkheid rust indien bij de ontwikkeling van het plangebied schade wordt geleden door derden. Daarnaast behoort het tot de zorgplicht van de eigenaar om alle in redelijkheid te verwachten maatregelen te treffen om te voorkomen dat derden worden blootgesteld aan gevaarlijke situaties tijdens de sloop- en saneringswerkzaamheden. De eigenaar had al eerder veiligheidsmaatregelen genomen, zoals omheining van het terrein en het blokkeren van toegangsdeuren en ramen van het gebouw, maar dat heeft de krakers er niet van weerhouden het gebouw en omliggende terrein in gebruik te nemen. Het is dan ook aannemelijk dat er veiligheidsrisico’s zijn verbonden aan de wijze waarop het gebouw en het omliggende terrein door de krakers worden gebruikt. Hoe groot het risico op schade is, kan nu niet worden vastgesteld. Maar ook een gering gevaar is genoeg om over te gaan tot het nemen van risicobeperkende maatregelen. De eigenaar heeft daarom een spoedeisend belang bij zijn vorderingen tegen de krakers. Bovendien heeft de eigenaar het recht en belang het nodige te doen ter realisatie van het project zonder daarin gehinderd te worden door krakers. Met het oog op de aanvang van de werkzaamheden bepaalt de rechter de termijn voor ontruiming op 2 weken. Ook de gevorderde dwangsom van 500 euro per dag wordt toegewezen, evenals de volmacht om het gebouw het komende jaar te ontruimen als het opnieuw wordt bezet (herkraakverbod). (Uitspraak Rechtbank Arnhem van 4 oktober 2012, LJN BY0565)